काठबाट बनेको विश्वकै पहिलो स्याटेलाइट अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गरिएको छ । भविष्यमा चन्द्रमा तथा मंगल ग्रहलगायतका अन्तरिक्ष अन्वेषणमा नवीकरणीय निर्माण सामग्रीको रुपमा काठको उपयोगिताको परिक्षणका लागि उक्त स्याटेलाइट प्रक्षेपण गरिएको हो ।

जापानी अनुसन्धानकर्ताहरुले निर्माण गरेको सो काठे स्याटेलाइटको तौल जम्मा ९ सय ग्राम छ । स्पेस एक्स मिसनमार्फत् प्रक्षेपित उक्त स्याटेलाइट अन्तराष्ट्रिय स्पेस स्टेसनतर्फ अघि बढेको छ । त्यसपछि उक्त स्याटेलाइटलाई पृथ्वीको माथि कक्षमा छाडिनेछ ।

LignoSat नामक उक्त स्याटेलाइटका प्यानलहरु म्याग्नोलिया प्रजातिको रुखको काठबाट परम्परागत तवरले कुनै किला र ग्लू प्रयोग नगरिकनै बनाइएको छ । यो स्याटेलाइटको अर्थ याटिन भाषामा काठ भन्ने हुन्छ ।

उक्त स्याटेलाइटको विकास गर्ने क्योटो विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताहरुले यो काठे स्याटेलाइटको सफलताले भविष्यमा अन्तरिक्ष अन्वेषणमा धातुलाई काठले प्रतिस्थापन गर्ने आशा व्यक्त गरेका छन् ।




क्योटो विश्वविद्यालयको वन विज्ञानका प्राध्यापक कोजी मुराटाले भनेका छन्- अन्तरिक्षमा पानी र अक्सिजन नहुने र त्यसले काठ जल्ने र कुहिने जोखिम नरहने भएकाले पृथ्वीमा भन्दा अन्तरिक्षमा काठ बढि टिकाउ हुन्छ ।

उनका अनुसार सन् १९०० को सुरुवाततिर हवाइजहाज पनि काठका हुन्थे । त्यसैले काठे स्याटेलाइट सम्भाव्य विकल्प हुने उनको भनाइ छ ।

अनुसन्धानकर्ताहरुका अनुसार यदि भविष्यमा चन्द्रमा वा मंगल ग्रहमा वृक्षारोपण गर्न सकिएमा रुखहरुले भविष्यको अन्तरिक्ष वस्ती विकासमा निर्माण सामग्रीको पनि काम गर्नेछ ।

प्रक्षेपण गरिएको काठे स्याटेलाइटमा काठका प्यानलका अतिरिक्त परम्परागत आल्मुनियम संरचना तथा विद्युतीय हिस्सा पनि रहेका छन् । साथै अन्तरिक्षमा काठले कस्तो प्रतिक्रिया जनाउँछ भन्ने थाहा पाउनका लागि बोर्डमा सेन्सर पनि राखिएको छ । यो स्याटेलाइटले ६ महिनासम्म पृथ्वीको परिक्रमा गर्नेछ ।

शोधकर्ताहरुले अन्तरीक्षयान निर्माणमा काठको प्रयोग गर्नु धातुको तुलनामा कम प्रदूषक हुनेछ । खासगरी स्याटेलाइटहरुको आयु समाप्त भएर नष्ट भई पृथ्वीको वायुमण्डलमा प्रवेश गर्ने क्रममा काठ पूर्णरुपमा दहन हुने र त्यसबाट पृथ्वीमा खतरनाक धातुजन्य फोहोर खस्ने जोखिम उत्पन्न हुने सम्भावना पनि रहनेछैन ।