। नेपालले तीन सातापछि श्रीलंकामा एसीसी वुमन्स टी–२० एसिया कप खेल्दैछ । गत फागुनमा एसीसी वुमन्स प्रिमियर कपको सेमिफाइनलबाट बाहिरिएका नेपाल र थाइल्यान्डलाई एसियन क्रिकेट काउन्सिलले उक्त अवसर दिएको हो ।
नेपालको समूह ए मा पाकिस्तान, भारत र यूएई छन् । नेपालको लक्ष्य राम्रो क्रिकेट खेल्ने र एक टेस्ट टोलीलाई स्तब्ध पार्ने छ । नेपालका पूर्वकप्तान तथा एक सफल ब्याटर ज्ञानेन्द्र मल्ल यस पटक महिला टोलीको ब्याटिङ प्रशिक्षकको रुपमा छन् । सदाबहार कमजोर ब्याटिङले निराश हुने खेलाडी ज्ञानेन्द्रको प्रशिक्षणमा उत्साहित छन् ।
क्रिकेटको न्यूनतम कुराबाट माथि उठ्न संघर्ष गरेको महिला टोलीमा ज्ञानेन्द्रको प्रभाव अभ्यासमा झल्किन्छ । रुविना, सीता र इन्दु मात्रै नभएर अन्य ब्याटरहरु खुलेर खेल्न थालेका छन् । खेलाडीको आत्मविश्वास फरक देखिन्छ ।
‘तयारी अहिलेसम्म राम्रो छ । पहिलाको कमीकमजोरीलाई हटाउन धेरै सहयोग गरेको छ । ब्याटिङमा ज्ञानेन्द्र आएर सबै सहयोग गर्नु भएको छ’, मुख्य प्रशिक्षक मनोज कटवालले भने ।
वागमतीमा उपलब्ध पुरुषतर्फ यू–१६ र यू–१९ टोलीका बलर राखेर मुलपानीमा महिला टोलीले तीन–चार अभ्यास खेल खेल्नुको साथै नेटमा पनि अभ्यास गरेको थियो ।
आगामी आइतबार नेपाल श्रीलंका जाने छ, त्यहाँ तीन वा चार अभ्यास खेल खेल्ने सम्भावना छ ।
‘उहाँले (ज्ञानेन्द्र मल्लले) हेरेपछि एकदमै फाइदा भएको छ । किनभने उहाँ एउटा राम्रो ब्याटर हुनुहुन्छ । कतिपय कुराहरु पहिला हामीले सिक्न पाएका थिएनौं । दाइबाट सिक्न पाएका छौं’, कप्तान इन्दु बर्माले भनिन् ।
टोलीकी सर्वाधिक अनुभवी अलराउण्डर सीता एसिया कप ठूलो अवसर भएको बताउँछिन् । ‘यो एकदमै ठूलो अवसर हो । ठूला टोलीहरुविरुद्ध खेल्न जान लागेको हुँदा सबैको आँखा परेको हुन्छ । पुरुष टोलीको विश्वभर सबैले तारिफ गरेका छन् । हामीलाई पनि विश्वले नै हेर्नेछ । यहाँ राम्रो गर्न सकियो भने विश्वभरका लिगहरु खेल्ने अवसर हाम्रा खेलाडीहरुलाई खुल्न सक्छ’, सीताले भनिन् ।
पछिल्लो पटक नेपालले खेलेको सन् २०१६ को एसिया कपमा प्रदर्शन सम्झन लायक थिएन । नेपाल पाकिस्तानसँग४७ रनमा अलआउट हुँदै ९ विकेट, श्रीलंकासँग २३ रनमा अलआउट हुँदै ८ विकेट र बंगलादेशविरुद्ध १३४ रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा ४१ रनमा अलआउट हुँदै ९२ रनले हारेको थियो ।
यस्तै थाइल्यान्डसँग ६३ रनमा अलआउट हुँदै ६५ रनमा अलआउट भएको थियो । भारतसँग १२१ रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा नेपाल २१ रनमा अलआउट भएको थियो ।
नेपालले सन् २००७ मा पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेल्दाकी सीता नेपालको महत्वपूर्ण सदस्य हुन् । उनले काठमाडौं क्रिकेट ट्रेनिङ सेन्टरमा ज्ञानेन्द्रसँग लामो समय अभ्यास गरेकी थिइन् । उनी ज्ञानेन्द्रलाई आफ्नो आइडल नै मान्छिन् ।
‘भन्दा त लाज हुन्छ । पहिला जुन हिसाबले हामीले अभ्यास गरेका थियौं र कसरी स्कोर गर्ने थाहा हुँदैन थियो । दाइले सिकाएर स्कोर गर्न अब एकदमै सहज भएको छ । समग्र क्रिकेट चाहिँ जान्ने हो भने सहजै रन बनाउन र पूरा गर्न सकिन्छ भन्ने सिकेका छौं, सीताले भनिन् ।
यस प्रतियोगितालाई ध्यानमा राख्दै चोटबाट फिट हुन रुविना क्षेत्रीले ललितपुर मेयर्स कप खेलेकी थिइनन् । गत फागुनमा मात्रै रुविनाले एसीसी वुमन्स प्रिमियर कपमा माल्दिभ्सविरुद्ध शतक हान्दै कीर्तिमान लेखाएकी थिइन् । रुविना नेपाली महिला क्रिकेट इतिहासमा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा शतक हान्ने एक्लो खेलाडी हुन् ।
नेपालकी एक सर्वाधिक सफल अलराउण्डर रुविनाले ज्ञानेन्द्रको प्रशिक्षणमा धेरै परिवर्तन आएको बताइन् । ‘एउटा सिनियर खेलाडी र कप्तान जस्तो मान्छे हामीहरुकोमा आएर त्यसरी हेर्दाखेरी ब्याटिङमा धेरै ज्ञानहरु पायौं । धेरै कुराहरु थियो जहाँ हामीले गुमाएका रहेछौं । त्यो हामीले थप्न गर्न सक्यौं,’ रुविनाले भनिन्, ‘ज्ञानेन्द्र दाइले हरेक दिन सेसनहरु गराइराख्नु भएको छ । बोर्डमा लेखेर हरेक अवस्थामा यसरी जानुपर्छ भनेर कुरा भइराखेको छ ।’
पुरुष टोलीका कप्तान रोहित पौडेल, दीपेन्द्रसिंह ऐरी, सोमपाल कामी र कुशल मल्ल लगायतका खेलाडीहरुसँग महिला टोलीले टीयुमा अभ्यासको क्रममा निरन्तर कुराकानी गरेका छन् । त्यसले पनि फाइदा पुगेको रुविनाले बताइन् ।
‘एसियाकप अवसर र निराशा दुबै हुनसक्छ । किनभने हाम्रो ग्रुपमा बलिया टोली छन् । सिनियर टोलीको ट्रेनर अब्दुल सरले तालिका पठाउनु भएको थियो । घरमै फिटनेस गरेर अभ्यासमा आएका थियौं । केही परिवर्तनहरु आएको छ । अब समग्र खेल हुँदा फरक टोली देखिन्छौं होला’, उनले भनिन् ।
नेपालले टेस्ट मान्यता पाउन महिला टोलीको सफलता अनिवार्य छ । कम्तिमा ८ वर्षमा एउटा विश्वकप खेल्नुपर्छ । अर्कोतर्फ महिला क्रिकेट टोलीले जुन हिसाबले विकास गर्नुपर्ने हो त्यो भएको छैन ।
त्यसैले नेपाल ‘ए’ का प्रशिक्षक ज्ञानेन्द्र, क्लासम अली, क्यानका सचिव पारस खड्का र जनरल म्यानेजर उत्सव ढुंगाना बसेर महिला क्रिकेटबारे छलफल गरेका थिए। मुख्य प्रशिक्षक मनोजलाई सहयोग चाहिएमा ए टोलीका प्रशिक्षक खाली हुँदा तयार भएको बताएका थिए । त्यसै अनुसार ब्याटिङ प्रशिक्षकको रुपमा उनी पुगेका हुन् ।
‘मलाई पहिलादेखि नै लागेको विश्वकप हामीलेभन्दा पहिला महिला टोलीले खेल्नुपर्ने थियो । थाइल्यान्डको ठाउँमा हामी हुनुपर्ने थियो । सीता र इन्दुसँग कुरा गर्दा त्यो एक्स्पोजर पुगेको जस्तो थिएन’, मल्लले भने ।
मल्लले थपे, ‘सबैजना मिहिनेती नै छन् । अगाडि बढ्नुपर्छ भन्ने एउटा भोक छ । तर क्रिकेटको ज्ञान, एक्स्पोजर खेललाई कसरी लगेर जाने पुरुषमा हामीलेदेखे जस्तो उहाँहरुले पाउनु भएको रैनछ । धेरै कुराहरु नपुगेको रैछन् भन्ने देखेँ । त्यो कुराहरुमा अझ बढी फोकस भयौं । खेल्ने शैली छ, तर कसरी प्रयोग गर्ने भन्ने सबै जना खाली जस्तो लाग्यो ।’
तर यो प्रयास एक महिनालाई मात्रै नभएको उनी बताउँछन् । ‘एक महिनामा सुधार भएको छ । तर यो प्रोगेसन एक महिना नतिजाको लागि होइन,’ उनले भने, ‘यहाँबाट अगाडि बढ्नलाई उनीहरुको मानसिकतादेखि क्रिकेटलाई हेर्ने कुरालाई न्यूनत सोच हो । एकै पटक नहुन सक्छ । निरन्तर समूहमा राखेर सिकाउनु पर्ने आवश्यकता छ ।’
